Ekonomik gelişim için mesai saatlerini arttırmak akıllıca bir yaklaşım mı?

Ülkenin ekonomik sorunlarının konuşulduğu her ortamda çok sık duyduğum ve hayli destekçisi bulunan bir iddia var. Neymiş efendim "Biz tembelmişiz, daha fazla çalışmamız gerekiyormuş"... Hatta daha da ileri gidip günlük mesai süresinin 8 saatten 10 saate çıkarılmasını savunanlar da çıkıyor.

     Teknolojinin yaşamın her alanına hakim olduğu bir çağda, ekonomik kalkınmayı sağlamak için insanların haftanın 6 günü, günde 10-12 saat çalıştırılmasını savunmak ne ahlaki ne vicdani ne de akıllıca bir yaklaşım olamaz.
     Türkiye'nin az veya çok çalışmakla ilgili değil, işgücü verimliliğiyle ilgili bir problemi var. Türk halkı çok çalışıyor fakat bu çalışmanın karşılığında istenilen değeri üretemiyor. Yani çok ama verimsiz çalışıyoruz.
     - Türkiye'de ve dünyada çalışma süreleri
     Daha uzun bir çalışma haftası mutlaka daha yüksek verimlilik seviyelerine neden olmaz. OECD’ye göre, Türkiye'deki işçiler 2017'de ortalama 1.832 saat çalışmış. OECD ortalaması ise 1.744 saat. Yani bizim çalışma süremiz OECD ortalamasının üzerinde, hatta 39 ülke arasında en çok çalışma süresine sahip 8'inci ülkeyiz.
     Dünyanın en büyük 5 ekonomisinden birine sahip olan Almanya, 1.356 saatle yıllık ortalama çalışma süresi en düşük ülke. Onu 1.408 saatle Danimarka, 1.419 saatle Norveç takip ediyor.
OECD rakamlarından da görüleceği üzere sanılanın aksine Türkiye, işçisi en fazla çalışan ülkelerden biri.
     - Sorun düşük işgücü verimliliği
     OECD, işgücü verimliliğinin bir ölçüsü olarak çalışılan saat başına GSYİH verilerini kullanıyor, diğer bir deyişle bir saatte harcanan emekle ne kadar değer üretildiğine bakıyor. Bir de bu taraftaki rakamlara bakalım, bunca çalışmaya karşın ne kadar değer üretebiliyoruz.
     Türkiye'de saat başına GSYİH 38,13 dolar, OECD ortalaması ise 48,20 dolar. Ülke olarak işgücü verimliliğinde OECD ülkeleri arasında 23'üncü sıradayız. En çok çalışan ülkelerden biri olmamıza rağmen işgücü verimliliğimiz OECD ortalamasının 10 dolar altında.
     - En az çalışan ülkelerde durum ne?
     OECD'nin çalışma süresi en düşük ülkesi olan Almanya'da çalışan saat başına GSYİH 60,48 dolar, yani OECD ortalamasının 12 dolar üzerinde. Yine çalışma süresi en düşük olan diğer ülkelerden Danimarka'da bu rakam 64, Norveç'te ise 80 dolar...
     Sonuç olarak, insanlarımızı haftanın 6 günü, günde 10-12 saat çalıştırarak gelişmiş bir ekonomiye sahip olamayız. Rakamlar ortada, bu mümkün olsaydı şuana kadar çoktan kişi başı milli gelirde 20 bin dolar seviyesini yakalamıştık. Ekonomimizi geliştirmek için çok çalışmaya değil, verimli çalışmaya ihtiyacımız var.
     Geçen yılın temmuz ayında, Yeni Zelanda'daki bir şirket, haftalık çalışma süresini düşürmenin çalışanların iş verimliliğine nasıl etki edeceğini denemek için bir uygulama yapmış. Şirket, haftalık çalışma gününü 5'den 4'e düşürmüş ve ortaya sürpriz bir tablo çıkmış. Bu denemeyle, haftada 4 gün mesai yapan çalışanların iş-yaşam dengesi, emek verimliliği, kurumsal aidiyet ve stres seviyelerinde ciddi bir iyileşme sağlandığı görülmüş.
     İşgücü verimliliğini arttırmak için hangi adımlar atmak gerektiği ve Türkiye'de saat başına GSYİH'nın tarihsel gelişimine ayrı bir paylaşımda değineceğim.

Yorumlar